KAAMA BA’O CIILKU

Geela iyo fardaha Soomaalidii hore aad bay u dhaqaalayn firtey, maxaa yeelay kaalin weyn oo lagama maarmaan ah ayay noloshooda labadaasiba kaga jireen. Haddii neef fardo ah si door ah dhagqaalihiisa looga fakaro oo xil gaar ah layska saaro, asii uu maalinta bedertan jiro ama dagaal socdo wixii laga malaysanayey uu ka baaqsado waxaa hubaal ah ninkii lahaa intu ciishoonayo oo uu geeridiisa jeclaanayo.


Sidaas oo kale, sidka hasha geela ah waxaa Ia dhawraa saddex iyo toban bilood. iyadoo marka ay dhasho laga fisho caano ninka leh iyo xaaskiisa deeqa. oo ay ku baraaraan. Caano lagu haahi baxo oo iyaga deeqa daaye, haddii ay niriggee ii yaraa wax u hidin weydo, maxaa ninkii lahaa uga eg 


Ninka reer tuyiga ahi marka uu naag guursado waxaa ww ka fishaa inay noqoto mid hawlkar ah, firfircoon oo gaari ah, lana qaybsata hawlaha adag ee miyiga Jaga qabto. Haddii, kolka, malihiisii beenoobo oo ay basari aam aqoon lahayn nogoto, wixii loo sheegana aan qaadan, maxaa uga eg ?


Sidoo kale, waysaga ninka reer miyiga ahi jecel intii gabar u dhalan lahayd inuu wiil u dhasho, si uu uga nasiyo dhaqaalaha xoolaha, shubaasha ceelka, sahanka, dhaanka iyo wixii kale oo haw ahaa ee uu keligiis qaban jirey markuu barbaarka ahaa. Haddii, kolkaas, uu wiilkii sida gabdhaha u nuglaado ee aanu mid adadag oo aan odayga wixii haystey oo hawl ahaa ka nasin, maxaa aabbaha uga eg ? Sow ciishoon maayo ?


Gabaygan soo socda ayuu Ismaaciil afartaas qodob kaga hadlay. isagoo qodob kasta gaar ahaan u qaadanaya, go'aankana wixii ay la tahay ku sheegaya. Wuxuu yiri :


Barbaar waxaad ahaataba mar baad Beyddan kulantaane

Dhashu waa bishaaree haddaad Eebbahay barido

Oo uu bogolle wiil kuu dhashood beerka kaga rays

Waxaad biilka siisaba hadduu turuqyo buurraado

Bogaa luga wareenyow hadduu bili haween yeesho

Hadduu baagdo goortii uu kaco boohin kugu reebye

Buuryaqabka inaad dayrisaad kaga bogsootaaye

Baddu hadday ayaan kaa liqdana kaama ba’o ciilku 

Gabar hilicle oo baaxad weyn beri haddaadmaagto

Billad iyo xariir iyo haddii boqar ka laadlaado

Bidhaankaaga oo idil haddaad biicsasho u dhiibto

Agal buur go’eed le’eg hadday beejimo u raacdo

Oy buuni kuu meheriyood barato xaalkeeda

Bawdadi ka haaddadu hadday baali kaa nogoto

Aad weliba baanbaniso® oy biidna garan weydo

Inaad naago kale baabsataad kaga bogsootaaye

Budda nadday gasho oy urtana kaama ba’o ciilku

Baramboorri® qaalina haddii baarqab lagu qoogshb

Markay butn baxday goojisaa waana loo bogiye

Saddex iyo haddii toban bilood gaajo lagu raaco 

Biyaha guga hadday awr dhashoo biligluhuu goyse

Oo gabanku kugu soo baxsado waa bukaan sida e

Barooddada inaad raratid baad kaga bogsootaaye

Haddaad buulka xaaska u dhigtana kaama ba’ociilka

Haddii aad bariidlow wan weyn neef ka bari siiso

Boorka iyo siigada haddaad burush ku duugduugto

Oo uu burwuugada cunoo baaxo nadalkiisu

Bawhaarka magaaleed golaha badiba loo joogo

Hadduu bederka kugu gaabiyoo kugu beayuurcedo

Inaad bogonta dhiidhiibisaad kaga bogsootaaye

Hadas bahalka geed ugu xidhana kaama ba’o ciilka