ANNAGOO TALEEX NAAL


Khaliif Shiikh Cabdille 00 ay Sayidka walaalo ahaayeen, madaxna ka ahaa Xarunta Laanteedii Webi Shabeelle ayaa 1913kii Taleex u soo dhiibzy awr badan oo sidda hub, rasaas iyo dhsr. Iyadoo Doollo la soo marinaayo ayaa waxa arkay niman Soomaali ah oo ay Daraawiishta col ahaayeen, dhanka Ingiriiskana ka soo jeedey. Intay ordeen ayay Burco tageen oo ka war geeyeen, dabadeedna waxa lagu soo bixiyey col Soomaali ah oo wu Ingiriisku soo hubeeyey. Awrtii Daraawiisheed oo meesha «Beer» la yiraahdo mataysa ayaa colkii halkaas ku dhacay, waxay siddeyna ku taabay, raggii wadayna wax la laayey iyo wax la dhaawacay ayaa laga dhigay. Firxadkii! kolkii ay Taleex tageen, ayaa Sayidkii galqaalay col Daraawiish ah oo aarsidoon ah. Nimankii safarka dhacay xoolahoodii ayaa colkaasi mooradugay; kuwaas oo Ingiriiskii Burco joogey iyaguna qaylo kula dhex dhacay. Koofil col wu madax u yahay 00 Soomaali iyo caddaanba leh iyo ciidankit Daraawiisheed oo xoolihii wata ayaa goor subax ah meesha Dulmadoobe? la yiraahdo dagaal xumi ku dhex maray. Goobtii Daraawiish baa heshay, Koofilna halkaas ayaa tagu diley. Markii Taleex la yimid ayaa Sayidku Ismaaciil] ku amray inuu ka sheekeeyo wixii ay xoolo heleen, sidii dagaalku u dhacay iyo wixii intii ay duullaanka ahaayeen la soo gudboonaadey. Suu wuxuu yiri:


  1. Annagoo Taleex naal jihaad, taladi soo qaadnay 

  2. Toddobaatan boqol oo Darwiish, togatey neef doora

  3. Sayidkeennu tii uu na yiri, Torog ku heensaynnay

  4. Shakadaha intuu noo tebbedey, noogu tacab qaybi

  5. Illaahay ha’ tabantaabiyee, ducada noo tuumi


  1. Wareegada rag baa waxay tewali, yaan wax kaa tegine

  2. Annana tawlka qaalmaha nin iyo, tulud u soo saarray

  3. Sibraar caana geel loo tabcaday, talax ku sii maallay

  4. Tiirkii Rasuulkiyo sharciga, toog ku wada fuullay

  5. Galabtaa taxaabiyo kadlaba, toobiyaha raacnay


  1. Habeenkii fardaha waw tudhnaye, taag ku sii mirannay

  2. Tun biciida lagu qoofalyow, xamashka loo taabay

  3. Talaaduhu markii ay dhaceen, talalay oo reemay

  4. Tixda gabayga goortaan akhriyey, toose niman jiifay

  5. Tiraabkaygu meeshuu ka baxay, la isku soo tuumi


  1. Salaaddii markii aan tukannay, yaarka kaga taagnay

  2. Togga Ulasameed dooyadii, horay u tuuryeynay

  3. Intay timacad noo soo arkeen, marada noo taage

  4. Annaguna jihaad kama tagnee, tiimbad ugu roorray

  5. Sengeyaal tabaadiyo galool, weerarka u tooxnay


  1. Tiiraanyo ololkii dhulkii, Taani naga qaaday

  2. Tallaa’ayda qaylada Berbera, tahan la weydaari

  3. Taambuuglayaashiyo kuway, tebeysey soo gaadhe

  4. Teysaha gugii oo hanqadhay, tininigtii yeedhay

  5. Talaxumada awrkuu u xidhay, baqe tarraarsiinnay

  6. Gildhigaanka meeshuu turqaday, lagu tunsii geela


  1. Tirsan mayno uunkii tirmiyo, tulushle Iiddoore

  2. Gaaladu waxay tacab lahayd, taabnay galabtaase

  3. Maadhiin turaabtaa ka badan, tuurta kaga qaadnay

  4. Tukihii intaan niman u wadhay, tobanle soo qaatay

  5. Gebagebo u tooxnoo Kufriga, maarre kaga teednay


  1. Tafwareeman maynine intaan, tubay ku aanshaaday

  2. Galabtaa carraabada ku nimid, turugga Buuhoodle

  3. Habeenkaa ninkii tamar lahaa, tarantarree gaadhka

  4. Habeen kale taxaashay Nugaal, Godan u tuuryeynay

  5. Habeen kalena tuuraha Cadduur, toolin kaga maallay

  6. Habeen kale Tagaabeeye iyo, tu’innay Hayllaawe

  7. Habeenkanna Dariiqada tubnoo, toosan lagu qaybsay


  1. Toban gool tabaadiga dhigiyo, toban unuun gooyo

  2. Iyo toban tiftii hore rimoo, taani lagu qooqshey

  3. Iyo toban abeer tawllahoo, tixinka qaalmooda

  4. Iyo toban irmaanoo aniga, la igu taageeray

  5. Iyo taan eryoon jirey markay, tubantehey joogto

  6. Been laguma tookhiyo afaan, taabud noqoneyne

  7. Intaa Xarunta waan tubay xaqaa, lagu tanaadaaye


  1. Warka Tuurre waa laga hayaa, taniyo Iimey e

  2. Waa Xamar tarraara oo misana, taab ku sii daraye

  3. Taltallaabsigiisiyo kabtiga, tabo kolow dheere

  4. Anigana tis bay galay intaan, col ugu taagnaaye

  5. Tuludna uma godlaan reeruhuu, tawl ka saanyadaye

  6. Tafantoofka gaalkuu u dilay, waa tix geliyaaye

  7. Suldaan Ruumna loo tebi inuu, tuuladii gubaye

  8. Tima soohanlow Eebbahay, kuma tabaaleeyo.


Gabaygani wuxuu ahaa gabaygii Sayidku uu Koofil u tirshey' ee caanka ahaa kii ka horreeyey oo ay isku maalinta soo baxeen, isku goobtana lagu mariyey, iyadoo lagu diganaayey ciidammadii Ingiriiska oo uu facsharku raacay. Waxay ila tahay inaad, akhristow, aad ugu bogtey sida uu gabayaagu dagaalkii u tilmaamay iyo sida uu uga warramay maalin kasta iyo habeen walbaba halka ay ku sugnaayeen iyo waxa ay qabanayeen. ,


Ismaaciil wax kale kuma tilmaami karro inaan niraahno mooyaane, ’Wuxuu zhaa askari daacad ah oo si wanaagsan wixii haw! ahaa 00 loo diray uga soo dhalaalay oo rumaysan dhibtii uu galay in Ja galo inay mudan tahay ! Wuxuusan, haddana, illoobin oo Ja oran karaa waa ku sugay ammaanta faraskiisii Tuurre lagu magacaabi jirey; kaasoo u suurageliyey inuu wuxuu Ingiriis ku markaday ku markado, dabadeedna Koofil oo meyd ah uu ka dul geeraaro!. Tuulada uu leeyahay


Tuurraa gubey waa Berbera oo sidaan horay ku soo xuusnay ay beri rag Daraawiish ah oo 50 ahaa, Ismaaciilna ku jirey ‘ay intay galeen rasaaseeyeen.